قره تپه سنقر

شهر سنقر مركز شهرستان سنقر كلیایی در 85 كیلومتری شمال شرقی شهر كرمانشاه

و در طول

جغرافیایی 47 درجه و 36 دقیقه شرقی و عرض 34 درجه و 47 دقیقه شمالی واقع

شده است كه ارتفاع آن از سطح دریا 1700 متر می باشد . این شهرستان از شمال

به شهرستان قروه ، از جنوب به شهرستان صحنه ، از شرق به اسدآباد واز غرب شهرستان

كامیاران محدودمیشود .

شهرستان سنقر در سرشماری سال 1375 بالغ بر 11214 نفر جمعیت داشت كه 71164

نفر آن روستایی

و 40848 نفر آن ساكن در نقاط شهری و بقیه غیر ساكن بوده اند .

واژه سنقر به معنی سنقار نام مرغی شكاری است . احتمال می رود این پرنده در این

شهرستان وجود داشته و به همین جهت این ناحیه به سنقر معروف شده است .

قدیمی ترین متنی كه نام سنقر بدین صورت آمده درتواریخ سلاجقه است . در دوره

سلاجقه امرای سنقر به نام « آق سنقر » معروف بوده اند .

در دوره صفویه اسدآباد جزء منطقه سنقر شمرده شده است . در زمان شاه عباس صفوی

فرماندار سنقر عثمانیان را از مرز بیرون راند . در دوره افشاریه و زندیه سران ایل كلیایی

كه خود را از اعقاب صفی خان از خانهای دوره صفوی می دانند به حكومت سنقر منصوب

بوده اند . نام قسمت كردنشین این ناحیه از اسم ایل كلیایی ماخوذ ‌و به كلیایی معروف شد .

چون دو قسمت سنقر و كلیایی شهرستان را تشكیل دادند این شهرستان سنقر و

كلیایی نامیده شد .

در حال حاضر شهرستان سنقر و كلیایی از نواحی جالب توجه و زیبای استان كرمانشاه است

كه در جلگه هموار و زیبایی واقع شده و اطراف آن را رودخانه، سبزه زار، باغات و بیشه زار

فرا گرفته استو قله‌های كوه‌های آن تا اواخر تابستان از برف زمستانی می‌درخشد.

جاذبه های تاریخی و دیدنی و گردشگری شهرستان سنقر:

* آرامگاه متبرکه امام زاده احمد

* سراب گزنهله

* باغات سه آسیاب و کوچه باغ های زیبای سنقر

* ارتفاعات دالاخانی و چشمه ی زیبای سهیل

* جاذبه های دیدنی روستای گلوی

* جاذبه های دیدنی روستاهای اطراف کوه نخود چال

* بقعه مالک

* تفریگاه دربند کنگرشاه

* حاشیه ی زیبای سد سلیمانشاه

* مناطق سرسبز اطراف روستای فارسینج

* پل امجدی ،روستای آگاه

* جاذبه های دیدنی روستای ورمقان

فرش

اگر قرار باشد برای فرش استان کرمانشاه در جستجوی مهر و نشان، هویت و سابقه ای باشیم

بی تردید باید آنرادر شهر کوچک و زیبایی به نام سنقر که ذر ارتفاعات سر به فلک کشیده

غرب ایران قرارگرفته است جستجو کرد.چگونه می شود در شهری کوچک و نیمه

روستایی با راه هایی این چنین دور از دسترس که بخشی از سال پوشیده از برف است

و با مردمی کم ادّعا، به گنج بی پایانی از رنگ ها و نقوش زیبا رسید، بسیار شگفت انگیز است.

نقوشی که مراحل شکل گیری و رسیدن به آن مستلزم گذر از معبری فرهنگی به قدمت تاریخ است.

در شهر سنقر ، به دست مردم با ذوق شهر و روستای اطراف آن ،فرش هایی بافته می شود

که حداقل قدمت آن ها صد سال می رسد و معروف ترین فرش استان کرمانشاه است.

سیسیل ادواردز در کتاب قالی ایران طیسال های 48-1945 از بافته های سنقر به نام

بافته های کردی یاد کرده است.

بیست سال قبل دستبافته ی ناحیه ی کلیائی بالغ برچندین هزار تخته بود،

ولی به تدریج این میزان کاهشیافت. در حال حاضر میزان فراورده این ناحیه برابر

با مجموعه فراورده ای سایر نواحی کردستان است.فرش سنقر از نوع قالیچه هایی است

که می توان آن ها را کردی و یا حداقل زیر نفوذ فرهنگ کردی دانستو شاید اغراق نباشد

قالیچه های مناطق کردنشین را،شاید به دلیل زندگی کُردان که دایماً با طبیعتی زیبا و

چشم نواز و کوهستان های سربلند و مراتع سرسبز در تماس اند، از زیباترین

فرش های ایران بنامیم.

گلیم

گلیم نوعی فرش بدون پرز است که از درگیری تار و پود به وجود می آید.

در تولید آن از نخ پشمی، پنبه ای وبا ابریشمی استفاده می شود و بیشتر کاربرد

زیر انداز دارد. گلیم بافی از جمله صنایع خانگیاست و هم اکنون در بیشتر نقاط

کرمانشاه رواج دارد و دستاوردی است که طی قرن ها کار سخت و

مشقت در پای دارهای بافندگی ساده روستایی به وجود آمده است و گلیم بافی

از صنایع قدیم ایران زمین است که قدمت آن به هزاره های قبل از میلاد می رسد.

از جمله معروف ترین مناطق گلیم بافی ایران

استان کرمانشاه می باشد که گلیم های آن از شهرت جهانی برخوردار است.

طرح ها و نقش های به کار رفته در گلیم کرمانشاه عبارتند از:

مل چفته- چنگ پشی- گل بلوری – گل نخودی –گل قندانی- نقوش حیوانی

مانند(گنجشک،ماهی،مرغابی)-طاق وه ناو طاق- نقوش انسانی (دختر ،عروسک)-

لوزی- ترنج- طاق و ژمانی وغیره می باشد که

همگی به صورت ذهنی و انتزاعی بافته می شود.

جاجیم

جاجیم بافته ای با نقوش متنوع که بعنوان زیر انداز یا رویه ی بیرونی لحاف و...

استفاده می شود. جاجیم بیشتر توسط دارهای افقی و در محوطه ی حیاط منزل بافته

می شود یا اینکه توسط عشایر کوچ رو درزمان اقامت در یک مکان بافته می شود.

همچنین بجز استفاده کلی از جاجیم حتی به عنوان وسیله ای

برای بسته بندی اسباب در هنگام کوچ و از نوارهای تکی آن برای محکم کردن

اسباب و وسایل یاوسیله ی نگهدارنده استفاده می شود.

البته در بعضی مناطق و گاهی برای استفاده شخصی بطور سفارشی جاجیم نواری

نیز بافته می شودکه بافت آن شبیه جاجیم و نقش ها نیز همان ها هستند.

نقش های بکار رفته در جاجیم های منطقه ی کرمانشاه نیز مانند دیگر دست

بافته ها اکثراً بومی بوده و از محیط اطراف و ذهنیات خلاق بافنده که هر

طرح و نقش بطور فی البداهه بافته می شود نشأت می گیرد.از مهم ترین نقوش بافته شده

در جاجیم کرمانشاه:

چقلدم:همان شغال،زنگی گوشواره،بویونجه،ختایی،شانه،در و کلیل را

می توان نام برد و هم چنین طرح ساده شطرنجی بنام ساکار که شامل

میله های رنگی در موازات یکدیگر است که هارمونی رنگ آن ها و

نوع کار ظرافت و زیبایی خاصی دارد.

قلمزنی

هنر قلمزنی از جمله هنرهایی است که در استان کرمانشاه از گذشته ای دور

رایج بوده و قدمت آن به دوران قبل از اسلام به دوره ساسانیان باز می گردد.

آثار مکشوفه و باقی مانده از آن دوران و نقل قول شده از تاریخ نویسان بزرگ گویای

این است که قلمزنی در منطقه کرمانشاه در گذشته از رونق بسیار

برخوردار بوده وبه لحاظ قدمت جزء قدیمی ترین صنایع دستی این منطقه بوده

واستادان چیره دست باذوق ،با قریحه ی ذاتی خود وعشق کامل با الهام از

هنر ساسانی بوجود آورده اند.برعکس آنچه همگان تصور می کنند که اصفهان

مهد قلمزنی می باشد ،تاریخ وقدمت قلمزنی در کرمانشاه بسیار فراتر از آن می باشد.

روش تولید به این صورت است که بر اساس نوع تولید و استفاده از محصول

مورد نظر، شیء بر روی قیر طرح را بر ظرف منتقل کرده و شروع به کار می کنند. مواد مورد

استفاده بیشتر مس، طلا، نقره، مفرغ و برنز می باشد.

طراحی سنتی

تذهیب(طراحی سنتی) را در لغتنامه ها، زر گرفتن و طلا کاری دانسته اند.

تذهیب را می توان مجموعه ای از نقش های بدیع و زیبا دانست که نقاشان و

مُذَهَبان برای هر چه زیباتر کردن کتاب های مذهبی، علمی، فرهنگی هنری،

دیوان اشعار و قطعه های زیبای خط به کار می برند تا صفحه های زرین

ادبیات جاودان و متن های مذهبی سرزمین خود را زیبایی دیداری بخشند.

بافتنی های سنتی

پوشاک یکی از نیازهای اولیه انسان هاست وتهیه ی آن از اولویت های

زندگی محسوب می شود.شش مردم مناطق مختلف به اقلیم و زیستگاه آن ها

بستگی تام دارد. در مناطق گرمسیر گرایش به پارچه های پنبه ای

و کتانی بیشتر بوده و در نقلط سردسیر پوشاک بافته شده از الیاف پشمی مورد استقبال است.

علاوه بر این لباس و پوشاک معرف هویت و فرهنگ جوامع مختلف بوده

و نقوش روی آن نشانگر افکار، بینش و نگرش مردمان آن است.

در منطقه سردسیری سنقر انواع بافت های پشمی از جمله کلاه،

جوراب، دستکش و... با نقوش متنوع و زیبا توسط هنرمندان خوش

ذوق این دیار بخصوص زنان هنرمند بافته می شود که دارای کیفیت بال

ا است که علاوه بر کاربرد این بافته ها در زمستان، پوشش بسیار

مناسبی برای کوهنوردیحرفه ای است.

چاقوسازی

چاقو و ابزار آلات فلزی منطقه کرمانشاه بخصوص منطقه دالاهو شهرتی

دیرینه دارد. کیفیت تیغه های ولادی آبدیده چاقوهای این مناطق از وجوه

امتیاز آن محسوب می شود و شواهد تاریخی نشانگر مهاجرت ده ای

از صنعتگران منطقه دالاهو به زنجان است که شهرت چاقوی زنجان نیز

مدیون این امر است. ساخت چاقو و سایر ابزار آلات فلزی در

سنقر نیز رونق داردو از صنایع دستی این شهرستان به حساب می آید.

هادب محبی 09332209505